Dagmar Blix

Dagmar Blix

Statsborgarskap: Noreg

Fødd: 28. september 1900 Buksnes kommune

Død: 3. april 1984 (83 år)

Yrke: lærar, forfattar, folklorist

Prisar: Blixprisen

Liv

Målsak og nynorsk

Forfattarskapen

Bibliografi

Kjelder

Bakgrunnsstoff

Har du informasjon å legge til?

Dagmar Blix

Dagmar Blix (28. september 1900–3. april 1984) var ein nordnorsk forfattar og lyrikar. Ho var fødd i Hol utanfor Leknes i Lofoten og var busett i Storfjord ved Stamsund, der ho arbeidde som forfattar og lærar.

Liv

Jentenamnet hennes var Dagmar Wulff, og foreldra var Fredrik Wulff og Ingeborg Kristensen.[1]

Dagmar Wulff gjekk på Vågan folkehøgskole i 1917–1918.[2]

I 1919 starta Dagmar Wulff på Tromsø lærarskole, og her gjekk ho saman med skrivekunnige folk som Martin Strømnes, Lars Berg og Erling Bakke, fortel ho sjølv.[3] Det var også fleire andre målfolk i same kullet, bl.a. Gunnar Gabrielsen (Ankenes) og Sigvard Liljedal (Salangen). Sjølv var Dagmar medlem i riksmålsforeininga.

I 1922 gjekk Dagmar ut av Tromsø lærarskole, og så var ho lærarinne eitt år i Balsfjord før ho i 1923 blei tilsett i Storfjord ved Stamsund.[4]

I 1927 giffta Dagmar Wulff seg med Ingvald Blix.[5]

Dagmar Blix gjekk bort 3. april 1984.[6][7]

Målsak og nynorsk

Dagmar Wulff var medlem i riksmålsforeininga då ho gjekk på lærarskolen i Tromsø. «Til tross for medlemskap i riksmålsforening i lærerskuletida valde ho å ta i bruk nynorsken i forfattargjerninga si. Det gjorde ho etter råd frå ein redaktør i eit riksmålsblad. Han meinte ho skreiv betre på nynorsk enn riksmål.»[8]

Og heilt frå dei første dikta ho byrja publisere i lokalavisene, skreiv ho på nynorsk, som t.d. i diktet «Eg minnest» (1925).[9]

Dagmar Blix var med då Nordland fylkesmållag blei oppattskipa i 1947, men var berre med i styret som vara.[10]

Engasjementet hennes for målsaka var blant anna grunna i argumentet om at nynorsk ligg nærare mange norske dialektar enn bokmål. Ho skreiv sjølv på eit nordnorskprega nynorsk, og fleire av segnene og forteljingane ho samla frå Nord-Noreg er skrivne på ei blanding av dialekt og nynorsk.

Forfattarskapen

Forfattarskapen består i hovudsak av barne- og ungdomsbøker, men ho har gjort eit viktig arbeid for å samle og publisere historier og segner frå Lofoten. Engasjementet hennes gav seg utslag i ei rekke radiokåseri. I tillegg var ho aktiv medarbeidar i Norsk Målførearkiv , og ho skreiv kulturhistoriske artiklar i blant anna Håløygminne.[11] Ho skreiv og las ofte eigne prologar og festtalar til forskjellige høve.

Dagmar Blix var i 1977 den første som blei tildelt Vestvågøy kommunes kulturpris. I 1979 fekk ho Blixprisen.

Bibliografi

  • 1948: Prinsesse Gullhjarte og andre eventyrspel, 1, Samling for born. Bøstad : Marius Evjebergs forlag (nynorsk)
  • 1954: Skomakar-Jonas : eventyrspel i 5 akter : for vaksne og born. Bøstad : Marius Evjebergs forlag (nynorsk)
  • 1957: Dei tre mostrene og andre eventyrspel. Bøstad : Marius Evjebergs forlag (nynorsk)
  • 1959: Sylvelin og andre eventyrspel. Bøstad : Marius Evjebergs forlag (nynorsk)
  • 1961: Vargtid : dikt frå krigsåra. Bøstad : Marius Evjebergs forlag (nynorsk)
  • 1965: Draugen skreik : tradisjon frå Lofoten. Oslo : Universitetsforlaget (nynorsk)
  • 1966: I fjell og fjære. Trondheim : Rune forlag (nynorsk)
  • 1971: Ante frå vidda. Trondheim : Rune forlag (nynorsk)
  • 1974: Marit. Trondheim : Rune forlag (nynorsk)
  • 1975: Gamle Lofoten. Orkanger : Rune forlag (nynorsk)
  • 1975: Skatten i Bjønnhaugen. Trondheim : Rune forlag (nynorsk)
  • 1976: Eg elskar livet : dikt. Trondheim : Rune forlag (nynorsk)
  • 1976: Hanen og reven og andre eventyrspel. Dramatisert av Dagmar Blix. Halsøy i Vefsn : Bladet Midnattsol. (nynorsk)
  • 1976: Turid og Bjørg. Trondheim : Rune forlag (nynorsk)
  • 1977: Dyra på Harteigen. Trondheim : Rune forlag (nynorsk)
  • 1978: Henning på Holmen Trondheim : Rune forlag (nynorsk) (Ny utgåve 2018, ved Vestvågøy historielag[12])
  • 1978: Vanja. Trondheim : Rune forlag (nynorsk)
  • 1979: Landgluntar, teikningar av Anders Moe-Rognhaug. Trondheim : Rune forlag (nynorsk)
  • 1980: Heim til Fagertun ; teikningar av Anders Moe-Rognhaug. Trondheim: Rune forlag (nynorsk)
  • 1981: Prins Dyregod og prinsesse Rosalind : eventyrforteljing. Teikningar av Aashild Havåg Bergseth. Larvik : Norsk barneblads forlag (nynorsk)
  • 1983: Heksedansen. Larvik: Norsk Barneblads forlag (nynorsk)

Kjelder

  1. ↑ Arne Espeland: Norske skulefolk (1934), side 213
  2. ↑ Vågan folkehøgskule 1901-1926, side 99
  3. ↑ Brev til Troms fylkesmållag sitt prosjekt Nordnorsk litteratur på dialekt og nynorsk, oktober 1980, Statsarkivet i Tromsø
  4. ↑ Arne Espeland: Norske skulefolk (1934), side 213
  5. ↑ Lofotposten, torsdag 30. juni 1927
  6. ↑ Nordlands Framtid, onsdag 11. april 1984
  7. ↑ Lofotposten, onsdag 18. april 1984
  8. ↑ Troms fylkesmållag sitt prosjekt Nordnorsk litteratur på dialekt og nynorsk, oktober 1980, Statsarkivet i Tromsø
  9. ↑ Ofoten Folkeblad, torsdag 16. april 1925
  10. ↑ Lofotposten, mandag 19. juli 1948
  11. ↑ «Blix, Dagmar». hminne.no. Henta 21. april 2019. 
  12. ↑ ««HENNING PÅ HOLMEN» AV DAGMAR BLIX | Vestvågøy Historielag», www.vhl-historielag.com, arkivert frå originalen 31. desember 2018, henta 21. april 2019 

Bakgrunnsstoff


Denne siden bruker materiale fra Wikipedia, lisensiert under CC-BY-SA